Aanstootgevend of aanstoot nemen? Part 2!

Om terug te komen op het onderwerp dat vorige week is aangesneden: Er is een wereld aan verschil tussen die twee dingen.

Stephen Fry (BBC, presentator van o.a. televisieprogramma QI) heeft er een vrij beroemd citaat over:

"It's now very common to hear people say, 'I'm rather offended by that.' As if that gives them certain rights. It's actually nothing more... than a whine. 'I find that offensive.' It has no meaning; it has no purpose; it has no reason to be respected as a phrase. 'I am offended by that.' Well, so ******* what."

Uiteraard zijn er ook weer mensen die daar over vallen. En om eerlijk te zijn zat het citaat mij ook een tijdje dwars, maar ik denk dat ik nu beter begrijp wat Stephen bedoeld heeft.

Om het beter te illustreren moet je wel bekennen dat er dingen zijn die echt aanstootgevend zijn. Stellingen en uitingen die er zijn puur en alleen om haat te zaaien. Maar er zijn ook een heleboel onschuldige dingen waar aanstoot aan genomen wordt. En dat laatste mag eigenlijk geen macht hebben.

Als iemand zegt dat alle Autisten klootzakken zijn, dan is dat aanstootgevend. Er is geen functionele waarde voor die stelling. Het enige waar het in resulteert is wederzijdse haat en misère. Als iemand zegt dat hij of zij zich nooit op zijn of haar gemak voelt bij Autisten, dan is dat niet aanstootgevend. Kennis geven aan eigen emoties is functioneel, zeker als het emoties zijn waar de drager last van heeft. Er kan inderdaad vijandigheid ontstaan, maar dat is niet het principe van de uiting.

Deze scheiding kan goed toegepast worden op vele andere dingen. Zo is er de laatste tijd ook enige discussie over "internetcontact". Ik zelf heb veel vrienden ontmoet via het internet, en een heleboel daarvan heb ik nooit face-to-face ontmoet. Ik doe er niemand kwaad mee, en ik heb zelf niet behoefte aan die face-to-face contacten.

Toch zijn er genoeg mensen die het onnaceptabel vinden en zich bijzonder vijandig opstellen tegen diegenen die andere keuzes maken over hun sociale interactie.

De mens heeft volgens mij een natuurlijke neiging om te oordelen. Ikzelf doe het ook. Ik ga altijd tegen mensen in die zich uitspreken tegen internetcontact door juist aan te geven dat mijn ervaring is dat mensen in face-to-face contact bijzonder veel oordelen. Maar hoe verantwoord ik dan mijn eigen oordelen?

Het gaat dan wederom om de functie. Waarom zou je iemand die contacten via internet onderhoud een stakker benoemen? Doet hij of zij zichzelf echt emotioneel pijn? Of heeft die persoon gewoon andere verlangens en benodigdheden? Er lijkt niet een reden te zijn om negatief te oordelen over de contactgewoontes van een ander. Maar dit geldt zolang hij of zij er geen anderen pijn mee doet.

En daarom is het (Mijns inziens) wél acceptabel om te oordelen over anti-vaccinatie
campagnes. Want die kunnen echt flink schade uithalen, zoals de
terugkeer van de mazelen.

Dus: Voel je niet te snel op je tenen getrapt. Als er echt mensen pijn worden gedaan, dan
kun je er tegen in gaan!